نگرش های شما به عنوان والد در تشدید مشکل لجبازی و نافرمانی در کودکتان تاثیر زیادی دارد. همه والدین در مورد فرزندان خود عقاید و نگرش هایی دارند. برخی از این عقاید منطقی و سودمند و برخی دیگر غیر منطقی و بیهوده هستند.عقاید منطقی، عقایدی هستند که دلیلی برای آن ها وجود دارد. انعطاف پذیر هستند و منجر به بروز رفتارها و هیجانات متعادل و مناسب می شوند.

عقاید غیر منطقی عقایدی هستند که دلیلی برای آن ها وجود ندارد. انعطاف پذیر و مطلق هستند،با جهان پیرامون خود هماهنگی ندارند، مانع دستیابی انسانی به اهدافش می گردند و در نهایت به بروز رفتارها وهیجانات نامناسب وناراحت کننده می انجامند.

رفتار والدین احتمالآ مبتنی بر ترکیبی از عقاید منطقی و غیر منطقی در مورد فرزندشان و رفتارهای مقابله جویانه وی است. نگرش های منطقی و غیر منطقی والدین،در حد وسط چهار طیف فکری که در هر فردی وجود دارد، قرار می گیرد. این طیف ها عبارتند از :

۱- پرتوقعی- تفکر ترجیحی- بی توجهی
پرتوقعی نگرشی است که به موجب آن یک پدر یا مادر به شکلی خدا گونه می پندارد فرزند من و دیگران باید به شکلی که من می خواهم رفتار کنند.این طرز فکر بسیار خشک،بزرگ منشانه و غیر منطقی است، زیرا هیچ قانونی در طبیعت وجود ندارد که فرزند شما یا هر فرد دیگری را مجبور به رفتار مطابق دستور شما بکند. این خود خواهی هیچ نقطه ای ندارد جز عصبانیت شما، زیرا کودک نافرمان در بسیاری از مواقع قوانین اعلام شده توسط والدین را نقض خواهد کرد.

۲- احساس شکست خوردگی- احساس نگرانی- بی احساسی.
احساس شکست خوردگی حالتی ذهنی است که به موجب آن پدر و مادر فکر می کند. کارهای فرزند من بسیار نا خوشایند، خیلی بد و بسیار نارا حت کننده است. رفتار های زشت او کاملآ مرا خرد کرده است . این طرز فکر کاملآ غیر منطقی است، زیرا کلمات بسیار نا خوشایند،خیلی بد وبسیار ناراحت کننده به این معنا هستند که چیزی ۱۰۰ درصد بد است، یعنی بدتر از هر چیز بدی که ممکن است برای یک فرد پیش بیاید.

اختلال نافرمانی و لجبازی کودک
۳- عدم تحمل ناکامی- تحمل ناکامی- انکار ناکامی.
عدم تحمل ناکامی زمانی رخ می دهد که والدین هنگام بروز مشکلات دست از تلاش ومبارزه بردارند وبخود بگویند، من باید بی هیچ تلاش وکوششی از همکاری فرزندم برخوردار باشم چون اصلآ نمی توانم عدم همکاری او را تحمل کنم. فرزند من باید خودش بداند که رفتار صحیح چیست وهمان گونه عمل نماید. این طرز فکر باعث نا هماهنگی در رفتار والدین می شود زیرا بعضی از آن ها معتقدند که مجبورنیستند خود را به درد سر بیاندازند و به سختی تلاش کنند تا به نتیجه برسند. این طرز فکر والدین را از پیگیری هر برنامه ای جهت کمک به فرزند نافرمان باز می دارد.

منبع:کانون مشاوران ایران-لجبازی کودک و نگرش های تربیتی نادرست

روش هایی برای کنترل کودک لجباز در این مقاله فراهم شده است که کمک زیادی به والدین می کند. بسیاری از والدین با این سوال که با کودک لجباز چگونه باید رفتار کنند دست و پنجه نرم می کنند. لجبازی در کودک یک مشکل متداول است، مخصوصا در کودکان سه تا پنج ساله و نوجوانان. این مسئله قسمت طبیعی از رشد کودک است و در رفتارهایی مثل نافرمانی از والدین، معلمان و دیگر بزرگترها نمود پیدا می کند.

در دوره دبستان، آن هایی که لجباز هستن بیشتر بهانه گیری می کنند و هر چه شما می خواهند انجام نمی دهند (یا بسیار کند انجام می دهند)، تا اینکه از کوره در بروند، که ویژگی بچه های کوچکتر است.

کودک ممکن است سعی داشته باشد کنترل خود را روی موقعیت نشان دهد یا استقلال خود را اعلام کند. شاید او در حال تست کردن محدودیت هایش و اقتدار شماست. یا شاید می خواهد آنچه را دوست ندارد ابراز کند، مخصوصا وقتی شما به او می گویید مثلا اسباب بازی ها را جمع کن یا کارهایت را انجام بده.

چگونگی مدیریت لجبازی در کودکان
در این قسمت برخی نکات کاربردی و روش هایی برای کنترل کودک لجباز ارائه شده است:

۱. به دنبال دلائل ایجاد این رفتار بگردید
به دنبال دلائل و راه اندازهای رفتار کودک بگردید، و سعی کنید رفتار لجبازی وی را زیر نظر بگیرید. آیا الگویی وجود دارد؟ آیا چیزهای خاصی هستند که دوست ندارد یا نمی خواهد انجام دهد؟ آیا او زمانی که کودک لجباز می شود که مسائل گیج کننده هستند یا زمانی که عجله دارد؟

هم چنین، سعی کنید در مورد قوانین و تکالیف منزل صریح باشید، تا کودک بتواند آنها را دنبال کند. برای مثال، در کودکان پنج تا شش ساله تمیز کردن کل اتاق کمی زیاد است، و اگر همین کار را به صورت تکالیف خردتر دربیاورید شاید بهتر بتواند انجام دهد.

مثلا برداشتن اسباب بازی ها از روی زمین، یا کمک به شما در انجام آنها. زمانی که دلیل را پیدا می کنید، می توانید قدم های لازم برای انطباق با موقعیت را بردارید و با مخالفت کمتری مواجه شوید. این کار یکی از روش هایی برای کنترل کودک لجباز می باشد که بسیار موثر می باشد.

روش هایی برای کنترل کودک لجباز
۲. فرزند خود را برای انجام کارهای خوب آماده کنید
سعی کنید از موقعیت هایی که کودک در آنها لجبازی نشان می دهد یا رفتار بد دارد دوری کنید. برای مثال، اگر برنامه زمانی کودک بیش از حد پر باشد کودک باشد بداخلاق می شود، سعی کنید از برنامه ریزی برای کارهای زیاد بعد از مدرسه یا برای آخر هفته بپرهیزید. اگر کودک شما از تغییر ناگهانی متنفر است، سعی کنید بین فعالیت های یک وقت اضافی را منظور کنید.

۳. طوری با کودک رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار شود
دقیقا مانند بزرگسالان، کودک شما که با او به خوبی رفتار کرده اید می تواند آرام باشد.

ممکن است عصبی باشد یا احساس بی حوصلگی کند و نیاز به ساعاتی آرامش داشته باشد. در مورد آنچه کودک باید انجام دهد محکم باشید اما با روشی نرم و دوستانه با او صحبت کنید.

زمانی که الگوی خوبی از چگونگی ابراز یک عقیده یا مخالفت به روش محترمانه و عاشقانه هستید، کودک شما نیز پیروی می کند.

۴. از مزایای مهارت کلامی کودک خود بهره بگیرید
والدین کودکان دبستانی یک مزیت را نسبت به والدین کودکان کم سن تر دارا هستند مخصوصا در مورد رفتارهایی مثل لجبازی: آنها می توانند با کودک خود صحبت کنند. به آرامی با کودک خود صحبت کنید و روی یک راه حل برای هر دو طرف کار کنید. برای این کار می توانید از مشاور کمک بگیرید تا روش هایی برای کنترل کودک لجباز به شما بیاموزد و مهارت های کلامی لازم را به شما آموزش دهد.

۵. قوانین پایه را مشخص کنید، روش هایی برای کنترل کودک لجباز
اطمینان حاصل کنید که کودک دقیقا می داند که چه کاری را باید و چه کاری را نباید انجام دهد.

برای مثال، اگر بد صحبت کردن با شما هنگام مشاجره یک تخطی قانونی در خانه شما محسوب می شود، برای کودک مشخص کنید که اگر این کار را انجام دهد عواقب بدی در پی خواهد داشت، و شانس دومی وجود ندارد. پیامد را آن چیزی انتخاب کنید که می خواهید روی دهد، مثلا عدم مشاهده تلویزیون در باقی روز یا انجام وظایفش در خانه.

بدین ترتیب او یاد می گیرد که خواسته های شما را نادیده نگیرد و اقتدار شما را دست کم نگیرد.

منبع:کانون مشاوران ایران-روش هایی برای کنترل کودک لجباز | ۱۲ درمان معجزه آسا

یکی از مهم ترین و موثرترین عوامل خانوادگی که سبب می شود برخی از کودکان لجبازی و نافرمانی کنند، فقدان مهارت های ارتباطی موثر والدین است. در حالی که انتخاب یک شیوه ی صحیح و مناسب ارتباطی می تواند از شدت لجبازی و مخالفت جویی در هر کودکی بکاهد و سطح همکاری و پذیرش او را بالاتر ببرد، استفاده از یک روش ارتباطی غیر منطقی، نتیجه ای عکس دارد و می تواند حتی به روابط عاطفی بین والدین وفرزندان آسیب برساند وباعث بروز دردسر برای هر دو طرف شود .

یک ارتباط موثر، تنها وسیله انتقال اطلاعات بین والدین وفرزندان است. تنها راه نشان دادن احساسات به یکدیگر است. بهترین راه تصحیح سوءتفاهم هاست. پیش شرط هر نوع آموزش موثر ودر نتیجه لازمه ی رشد اجتماعی فرزندان است.یک ارتباط ناموثر باعث ایجاد سوءتفاهم می شود. منجر به نارضایتی، احساس تنهایی وتعارض در بین والدین وفرزندان می شود. در طول زمان اعتماد به نفس فرزندان وحتی والدین را مختل می کند واحساس درماندگی ودر نتیجه آسیب های روانی واجتماعی ایجاد می نماید. توانایی والدین وفرزندان را برای مقابله با مشکلات زندگی کاهش می دهد.

لجبازی فرزندان و مهارت های ارتباطی والدین

هنگام برقراری ارتباط با فرزندانشان پیام هایی را به آن‌ها می دهند که موانع برقراری ارتباط موثر است و راه را برای تغییر رفتار در جهت صحیح می بندد. این پیامها عبارتند از:

1- انکار احساسات فرزند
به طور نمونه فرزند:”من از مادر بزرگ بدم می آید.” والد: “چه حرف بیخودی می زنی.” فرزند:” گفتم که ازش خوشم نمی آید، همش می خواد نصیحت کنه.” والد:” اون تو رو دوست داره، خیلی بی انصافی.” فرزند:” ولی من ازش خوشم نمی آد.” والد:” دفعه آخرت باشه که پشت مادر بزرگت حرف می زنی، دیگه نمی خوام چیزی بشنوم.”

  منبع:  مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-لجبازی فرزندان و مهارت های ارتباطی والدین